COLUMN
PIET
Piet Rietman is beleidseconoom en politiek econoom. Hij werkt in de financiële sector en is plaatsvervangend lid van het FNV Ledenparlement.
ANDERE TIJDEN BREKEN AAN
We staan op de drempel van een nieuwe tijd. En dat geldt ook voor mij persoonlijk. Ik schrijf deze column half november, maar als je hem leest is het al 9 december geweest. Op die dag kiest het Ledenparlement van de FNV een nieuwe penningmeester en ik ben één van de kandidaten. Geen idee of ik het word. De andere kandidaten zijn, behalve leuke mensen, erg capabel.
De switch van financiële sector naar vakbond is mij ingegeven door de vraag waar ik de meeste impact kan hebben. In mijn huidige functie doe ik economisch onderzoek naar bijvoorbeeld schuldkwijtschelding, inkomens en armoede. Het heeft zeker impact om op dit soort onderwerpen met ideeën en onderzoeksresultaten te komen die tegen de mainstream ingaan.
Maar er is ook iets groters aan de hand in Nederland, waar ik bij wil zijn. Het ledental van de vakbond stijgt weer. Met name jonge mensen melden zich aan. Er wordt gestaakt op plekken met een lage vakbondsorganisatiegraad, zoals bij de Bijenkorf en bij touringcarbedrijven. Dat is mogelijk doordat de hoge inflatie ervoor zorgt dat we er allemaal flink op achteruit gaan.

Ook bij ABN en ING heeft die inflatie de boel in beweging gezet. Bij ABN verwierpen we het “eindbod” van de werkgever en dreigden we met een staking. Plotseling bleek het bod geen echt eindbod te zijn en kwam er iets nieuws op tafel. Het hogere eindbod werd geaccepteerd door CNV, de Unie en managersbond ONM. Voor de FNV-leden was het niet genoeg, waardoor we de komende anderhalf jaar de handen vrij hebben om actie te voeren.
Bij ING namen ze de fakkel over. Meer dan 500 medewerkers demonstreerden voor de deur van het hoofdkantoor. FNV-bestuurder Duygu Akcay verrast me steeds weer met een stijl die nieuwe doelgroepen aanspreekt. Er worden veel nieuwe leden ingeschreven bij ING. Jongeren worden actief en ook expats worden niet overgeslagen. Ik zag dat er ING-medewerkers stonden te speechen in het Engels. Dat is precies hoe de vakbond moet zijn: mensen die voor zichzelf en elkaar opkomen, op een manier die zij zelf bepalen.
Als medewerkers van banken gemiddeld steeds jonger zijn, thuiswerken en Engels spreken, dan kan de klassieke kadergroep – Nederlandssprekend, ouder, fysieke bijeenkomsten – niet langer het enige instrument zijn. De financiële sector is veranderd. De private banker, de relatiemanager en de baliemedewerker werkten er decennia. De IT’er, de graphic designer en de marketeer van nu werken er korter. Ze dragen geen pakken maar truien en geven in employee surveys aan dat ze duurzaamheid en social impact belangrijk vinden. Status en hiërarchie worden minder belangrijk.
Die trends in het medewerkersbestand betekenen hopelijk dat de hoge inflatie niet de enige reden is dat ABN en ING nu in beweging zijn. Als de hoge inflatie is weggeëbd moeten de nieuwe leden die bij beide banken zijn ingeschreven zorgen voor jongere, meer dynamische kadergroepen die in 2024 of 2026 voor de volgende acties zorgen. Dat kunnen acties zijn voor een hoger loon, maar ook voor gendergelijkheid of voor het desinvesteren uit fossiele energie. In de financiële sector heb ik geleerd dat er meer thema’s spelen onder medewerkers dan alleen de klassieke cao-vraagstukken. De FNV zal in ieder geval altijd klaar staan. Met vernieuwende vakbondsbestuurders, lef en initiatief. En een stakingskas die altijd opengaat als de kaderleden daar om vragen.
Ik wens jullie een gelukkig nieuwjaar en hoop dat jullie voor onrust en beweging blijven zorgen.
Piet Rietman